De meerwaarde van incubators (en succesverhalen uit de praktijk)

Broedplaatsen voor start-ups schieten als paddenstoelen uit de grond. Incubators, noemen we die broedplaatsen. Veel ondernemers hebben er wel eens van gehoord. Maar er is iets wat niet iedereen weet: incubators richten zich niet alleen op start-ups, maar steeds vaker ook op scale-ups. En, nog belangrijker: niet elke partij die zich voordoet als een incubator is een goede partij. 

Waar moet je nu aan voldoen om uit te groeien tot een waardevolle incubator? En hoe kies je als ondernemer een geschikte incubator om je bij aan te sluiten? Lees in dit artikel wat een incubator precies is en succesverhalen uit de praktijk. En benut de 4 succescriteria voor incubators.

Wat is een incubator en wat is de meerwaarde?

Een incubator is een broedplaats met als doel om bedrijven snel te laten groeien. Vaak zijn incubators gespecialiseerd in een bepaalde branche en bieden ze programma’s voor zowel start-ups als scale-ups. 

Een incubator biedt huisvesting voor (startende) bedrijven, een netwerk van experts, investeerders en potentiële klanten, en begeleiding bij allerlei zaken waar jij als ondernemer tegenaan loopt. Denk bijvoorbeeld aan:

• marketing;
• sales;
• scholing;
• administratie;
• subsidieaanvragen. 

Een goede incubator levert dus veel meerwaarde voor startende en groeiende bedrijven.

Accelerators worden vaak in één adem genoemd met incubators. Wat is nu precies het verschil? Vaak wordt gezegd: een incubator richt zich op start-ups en een accelerator op scale-ups. Maar dit is te kort door de bocht. 

In werkelijkheid is een accelerator een intensief groeiprogramma met een duidelijke start- en einddatum en soms specifieke omzetdoelen die je in die tijd wilt behalen. Een incubator is vooral een innovatiecentrum of innovatiecluster, terwijl een accelerator een specifiek groeiprogramma is. Een accelerator kan dus wel onderdeel zijn van een incubator.

Wat is een incubator juist NIET?

Omdat incubators steeds populairder worden, is het belangrijk om het kaf van het koren te scheiden. Sommige organisaties doen zich namelijk voor als incubator, maar zijn eigenlijk meer gewone investeerders of re-integratiebureaus. Deze leveren geen duidelijke meerwaarde voor deelnemende start-ups of scale-ups. 

Dus: waar moet je op letten wanneer je een geschikte incubator zoekt?

Incubators zijn niet simpelweg investeerders. Soms vragen ze een deel van de aandelen, maar vaak ook niet. De nadruk ligt op het laten groeien van de deelnemende bedrijven met een inhoudelijk programma en relevant netwerk. Als de begeleiding voor jouw bedrijf een stuk minder centraal staat dan de aandelen, is het waarschijnlijk een gewone investeerder en niet een incubator.

Daarnaast krijgen sommige bedrijven subsidie om een leer- of groeitraject aan te bieden. Soms wordt dit ook omschreven als een incubator. Maar als er alleen werknemers van een bepaald bedrijf mogen meedoen, is het eerder een re-integratiebureau dan een incubator.

Succesverhalen van incubators

Wat zijn nu écht goede incubators? Een van de eerste grote incubatie-projecten in Nederland was Twinning. Het project startte in 1998. Het doel: het verbeteren van het klimaat voor startende technologiebedrijven in Nederland. Twinning werd gefinancierd door de overheid. Maar helaas: zodra de overheid de stekker eruit trok, ging de incubator al snel ten onder. Het lukte ze niet om private funding te vinden om door te gaan.

Inmiddels beseft de Nederlandse overheid weer hoe belangrijk innovatie en bedrijvigheid is voor de economie. Alleen in Nederland zijn er al meer dan 55 incubators actief. Deze worden wisselend gefinancierd door overheid, onderwijs of het bedrijfsleven. Welke incubators zijn nu succesvol? Lees hieronder drie inspirerende voorbeelden.

YES!Delft: incubator voor technologisch ondernemerschap

In 2018 behaalde YES!Delft de tweede plek op de internationale lijst met beste universitaire bedrijfsincubators. YES!Delft bestaat sinds 2005 en heeft al meer dan 200 veelbelovende technologische start-ups ondersteund op het gebied van bijvoorbeeld artificiële intelligentie, blockchain en medische technologie. Een bekend voorbeeld is Senz, die aerodynamische stormparaplu’s ontwerpt die zich aanpassen aan het weertype.

De succesformule van YES!Delft? Ze bieden inhoudelijk sterke programma’s binnen hun specialisatie. Bijvoorbeeld Validation Lab, waar je je businessidee ontwikkelt aan de hand van de waardenpropositie van jouw bedrijf. Daarnaast hebben ze een uitgebreid netwerk waar jij je voordeel mee kunt doen: niet alleen de Technologische Universiteit Delft, maar ook veel verschillende bedrijven.

EO Accelerator Nederland: groeiprogramma voor scale-ups

De premisse van EO Accelerator Nederland is: werk aan je bedrijf, niet in je bedrijf. Ze bieden een groeiprogramma voor ondernemers die binnen 3 jaar meer dan 1 miljoen euro omzet willen draaien. Het is vooral geschikt voor scale-ups, dus als je al wat verder bent met je bedrijf. Een voorbeeld van een succesvol bedrijf dat met behulp van dit programma de 1 miljoen behaald heeft is Goeiezaak.com. Deze digital agency staat al 3 jaar op een rij in de Emerce Top-100.

Wat is hun geheim? Bij EO Accelerator Nederland werk je aan je bedrijf volgens het gedachtegoed van groeistrateeg Verne Harnish. Zijn krachtige groeimethode wordt wereldwijd toegepast en is enorm succesvol gebleken. Daarnaast heb je veel gelegenheid om ideeën en ervaringen uit te wisselen met andere ambitieuze ondernemers.

Blue Ocean XLerator (BOX): private incubator voor duurzaamheid

Waar YES!Delft subsidie krijgt van TU Delft, is BOX volledig door en voor ondernemers. Als duurzame en innovatieve start-up in de voedsel- en levensindustrie zit je helemaal goed bij deze private incubator en accelerator. Bij BOX laat jij je start-up versneld doorgroeien tot scale-up. Een voorbeeld van een bedrijf dat met hun hulp succesvol is geworden is Zero Carb Company, die de westerse wereld volledig anders naar voeding laat kijken.

Hoe gaan ze te werk? Als je je als start-up aansluit bij BOX, geef je een deel van je aandelen aan deze incubator. In ruil daarvoor krijg je hulp bij het opzetten van je bedrijf, van businessplan tot contracten. Daarnaast doe je je voordeel met hun relevante netwerk van gespecialiseerde en gedreven ondernemers.

De 4 succescriteria voor incubators

Hoe kies je nu een geschikte incubator als je wilt groeien met jouw start-up of scale-up? En waar moet je aan denken als je zelf een incubator wilt oprichten? 

Bovenstaande succesverhalen laten zien dat een incubator veel verder gaat dan het huisvesten van bedrijven en het opkopen van aandelen. De voordelen van een incubator zijn juist het netwerk, de uitwisseling en de inhoudelijke programma’s. 

We zetten de succescriteria hieronder voor je op een rij:

1. Een relevant netwerk van experts, bedrijven en investeerders. Een netwerk is onmisbaar voor bedrijven die willen groeien, maar kost tijd om op te bouwen. Daarom is een incubator ook zo waardevol. Let hierbij goed op dat jouw bedrijf past bij de specialisatie van de incubator.
2. Inhoudelijke programma’s om bedrijven te laten groeien. Hiervoor sluiten ondernemers zich aan bij een incubator of accelerator. Denk aan begeleiding bij het opzetten van een businessplan of een gespecialiseerd groeiprogramma.
3. De mogelijkheid tot uitwisseling met andere ambitieuze ondernemers. Want samen sta je sterk!
4. Een divers en transparant verdienmodel. Welke subsidies of investeerders heeft de incubator? Wil de incubator aandelen van de start-ups of scale-ups? Zorg ervoor dat de incubator een duurzaam verdienmodel heeft en de verwachtingen van tevoren duidelijk zijn.

Nieuwsgierig geworden? Op de website van de Dutch Incubator Association vind je een lijst met incubators in Nederland. Ken je zelf nog goede incubators? En wat is jouw ervaring met deze broedplaatsen?